10 : Taizé

Elke ochtend maken de klokken van Taizé me wakker. Eén klok luidt om kwart voor acht gedurende ongeveer vijf minuten om de monniken te manen tot hun ochtendgebed. Om kwart over acht beginnen de echte klokken te luiden, en gedurende vijftien minuten roepen die de gelovigen op tot de ochtenddienst. Als de klokken ophouden weet ik dat ik op moet staan. ‘s Middags luiden ze nog een keer van kwart over twaalf tot half een, en dan weet ik dat ik de lunch op tafel zou moeten hebben staan; als we nog niet gegeten hebben als de klokken ‘s avonds luiden (rond kwart over acht) dan weet ik dat ik achter loop met het avondeten. Dat was wat Taizé betekende voor mij toen ik hier kwam wonen.
Rond de Paasdagen van 2006 zijn wij een keer naar Taizé geweest om te kijken wat zich daar nou precies afspeelde, en we waren hoogst verbaasd over het feit dat er zo veel jongeren rond liepen. We hadden nooit gedacht dat Taizé zo’n grote aantrekkingskracht uitoefende op jongeren; het geheel deed denken aan wat je hoort over de volksmassa’s die in de middeleeuwen deelnamen aan de grote pelgrimstochten naar Rome, het Heilige Land of Santiago de Compostella.
Wij zijn toen niet naar een dienst geweest, want dat leek ons een beetje voyeuristisch; het was uiteindelijk toch iets voor jonge mensen, of niet soms? Maar ik wilde toch eigenlijk wel naar een dienst, al was het maar om het één keer te beleven; ik durfde echter niet alleen. In juli van hetzelfde jaar stond er een echtpaar op onze camping. Zij was al eerder in Taizé geweest en wilde nog een keer naar een dienst, maar hij kon er toen niet toe gebracht worden om mee te gaan. En zij durfde niet alleen. Eindelijk, daar lag dus mijn kans! Op een mooie vrijdagavond in juli wandelde ik samen met Ans de heuvel op richting Taizé voor mijn eerste dienst daar.
De diensten zijn een mengeling van gezang en stilte. Van het gezang gaat een zekere betovering uit, sommigen zouden misschien zeggen een soort bedwelming. Voor de jonge pelgrims uit alle delen van de wereld moeten de liederen dusdanig eenvoudig zijn dat iedereen mee kan zingen. Er worden verschillende talen gebruikt; Latijn, Duits en een of andere Slavische taal (Pools, Tsjechisch) zijn de meest voorkomende, maar er zijn ook Franse, Engelse en Spaanse liederen en heel af en toe zelfs een Nederlands lied.
Elk gezang heeft twee coupletten en die worden een aantal keren herhaald gedurende ongeveer een of twee minuten. Er zijn vierstemmige liederen, eenstemmige canons en gezangen waar een broeder of een zuster (van een ander klooster dichtbij Taizé) het couplet zingt, terwijl de gemeente met het refrein antwoordt. Het is niet ieders smaak, maar ik vind ze ontzettend mooi en meditatief en ik geniet van het zingen terwijl ik deel uit maak van zo’n grote massa. Tijdens elke dienst wordt er ook vijf minuten stilte gehouden. Het is indrukwekkend te zien hoe zo veel mensen (in de zomer zijn er door de week rond zesduizend jongeren, en op zondag, de wisseldag, twee maal zoveel!) zo stil kunnen zijn, en nog wel voor zo lang. Nadat aan het eind van de dienst de broeders vertrokken zijn, gaat het zingen gewoon door totdat iedereen uitgezongen is en ik heb gehoord dat dat op een vrijdag- of zaterdag“avond” uit kan lopen tot in de vroege uurtjes van de volgende dag.
De vrede in zo’n dienst raakt je; je kunt het bijna voelen, en ik begrijp goed waarom mensen jaar in jaar uit naar Taizé komen om een klein beetje van dat gevoel mee terug naar huis te nemen. Dit is helemáál niet alleen voor jongeren; iedereen is welkom en iedereen kan daar profijt van hebben. Een aantal van de gasten in onze gîtes (vakantiehuisjes) of op onze camping komen speciaal voor Taizé, en willen één of twee diensten meemaken, terwijl ze gedurende de rest van hun vakantie genieten van de meer wereldlijke zaken die onze regio te bieden heeft. Maar ook sommige van onze andere gasten, die hier in eerste instantie alleen komen voor een fiets- wandel- of luiervakantie raken gefascineerd door wat zich op Taizé afspeelt.
Uit ervaringen van deze gasten is ons gebleken dat niet alleen religieus bewogen mensen zich thuis voelen in Taizé; sommigen zijn diep onder de indruk van de muzikale inhoud, of meer prozaïsch, van de perfecte organisatie van het geheel of van de kwaliteit/prijs verhouding van het door de broeders vervaardigde aardewerk.

Tenslotte : we krijgen heel vaak vragen over hoever het lopen of fietsen is naar Taizé of Cormatin vanaf La Tuilerie. Ik heb dat één keer uitgezocht voor een aantal alternatieven, en in een fotoalbum geplaatst. De diverse routes worden zichtbaar door hier te klikken.